گنج
مسأله 1876 - گنج مالى است که در زمین یا درخت یا کوه یا دیوار پنهان باشد و کسى آن را پیدا کند و طورى باشد که به آن، گنج بگویند.
مسأله 1877 - اگر انسان در زمینى که ملک کسى نیست گنجى پیدا کند، مال خود اوست و باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1878 - نصاب گنج 105 مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا است، یعنى اگر قیمت چیزى را که از گنج به دست مىآورد، بعد از کم کردن مخارجى که براى آن کرده به 105 مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1879 - اگر در زمینى که از دیگرى خریده گنجى پیدا کند و بداند مال کسانى که قبلاً مالک آن زمین بودهاند نیست، مال خود او مىشود و باید خمس آن را بدهد ولى اگر احتمال دهد که مال یکى از آنان است، باید به او اطّلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نیست، باید به کسى که پیش از او مالک زمین بوده اطّلاع دهد و به همین ترتیب به تمام کسانى که پیش از او مالک زمین بودهاند خبر دهد و اگر معلوم شود مال هیچ یک آنان نیست مال خود او مىشود و باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1880 - اگر در ظرفهاى متعدّدى که در یک جا دفن شده مالى را پیدا کند که قیمت آنها روى هم 105 مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا باشد، باید خمس آن را بدهد ولى چنانچه در چند جا گنج پیدا کند، هر کدام آنها که قیمتش به این مقدار برسد، خمس آن واجب است و گنجى که قیمت آن به این مقدار نرسیده خمس ندارد.
مسأله 1881 - اگر دو نفر گنجى پیدا کنند که قیمت سهم هر یک از آنان به 105 مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهند.
مسأله 1882 - اگر کسى حیوانى را بخرد و در شکم آن مالى پیدا کند چنانچه احتمال دهد که مال فروشنده است، بنابر احتیاط واجب باید به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نیست، باید به ترتیب، صاحبان قبلى آن را خبر کند و چنانچه معلوم شود که مال هیچ یک آنان نیست، مال خود اوست و خمس آن واجب نیست مگر آن که از سر سال اضافه بیاورد.