جواهرى که به واسطه غوص در دریا به دست مىآید
مسأله 1889 - اگر بواسطه غوّاصى یعنى فرو رفتن در دریا لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگرى که با فرو رفتن در دریا بیرون مىآید بیرون آورند، روییدنىباشد، یا معدنى، چنانچه بعد از کم کردن مخارجى که براى بیرون آوردن آن کردهاند، قیمت آن به هجده نخود طلا برسد، باید خمس آن را بدهند، چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشند یا در چند دفعه، آنچه بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چند جنس، ولى اگر چند نفر آن را بیرون آورده باشند هر کدام آنان که قیمت سهمش به هجده نخود طلا برسد فقط او باید خمس بدهد.
مسأله 1890 - اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابى جواهر بیرون آورد یا از روى آب دریا، یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتى باید خمس آن را بدهد که این کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهایى یا با منفعتهاى دیگر زیاد بیاید.
مسأله 1891 - خمس ماهى و حیوانات دیگرى که انسان بدون فرو رفتن در دریا مىگیرد در صورتى واجب است که براى کسب بگیرد و به تنهایى یا با منفعتهاى دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
مسأله 1892 - اگر انسان بدون قصد این که چیزى از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتّفاقاً جواهرى به دستش آید در صورتى که قصد کند که آن چیز ملکش باشد باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1893 - اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانى را بیرون آورد و در شکم آن جواهرى پیدا کند که قیمتش هیجده نخود طلا یا بیشتر باشد چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر است، باید خمس آن را بدهد و اگر اتّفاقاً جواهر بلعیده باشد احتیاط آن است که حکم گنج را در آن جارى کنند.
مسأله 1894 - اگر در رودخانههاى بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهرى بیرون آورد، چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل مىآید، باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1895 - اگر در آب فرو رود و مقدارى عنبر بیرون آورد که قیمت آن هجده نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد. و چنانچه از روى آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار هجده نخود طلا هم نرسد در صورتى که این کار کسبش باشد و به تنهایى یا با منفعتهاى دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
مسأله 1896 - کسى که کسبش غوّاصى یا بیرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چیزى از مخارج سالش زیاد بیاید، لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.
مسأله 1897 - اگر بچّهاى معدنى را بیرون آورد یا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد یا گنجى پیدا کند، یا بواسطه فرو رفتن در دریا جواهرى بیرون آورد، ولىّ او باید خمس آنها را بدهد و اگر ندهد خودش باید پس از بلوغ خمس آن را بدهد.