و در آن چند مسأله است:
م ]1195[ - واجب است بر حاجى که شب یازدهم ذىالحجّه و شب دوازدهم را در منى بیتوته کند، یعنى در آنجا بماند از غروب آفتاب تا نصف شب.
م ]1196[ - چند طایفه باید در شب سیزدهم نیز تا نصف شب بمانند:
اوّل
کسى که در احرام صید کرده است، و احتیاط مستحب آن است که اگر صید را گرفته
باشد و نکشته باشد شب سیزدهم را بماند، لکن غیر از صید کردن چیزهاى دیگر
که از صید بر محرم حرام است مثل خوردن گوشت صید و نشان دادن صید به صیّاد و
غیر آن را اگر اجتناب نکرده واجب نیست بیتوته شب سیزدهم.
دوم
کسى که نزدیکى با زن کرده در احرام چه در قُبُل و چه در دُبُر و چه با زن
خود یا اجنبیه که باید بنابر احتیاط شب سیزدهم را نیز بماند. ولى غیر از
جماع، کارهاى دیگر مثل بوسیدن و لمس و غیر آن را اگر اجتناب نکرده واجب
نمىشود بیتوته شب سیزدهم.
سوم کسى که در روز دوازدهم کوچ نکرد از منى و غروب شب سیزدهم را درک کرد.
م ]1197[ - چند طایفهاند که واجب نیست در شبهاى یازده و دوازده و سیزدهم در منى بمانند:
اوّل بیماران و پرستاران آنها، و دیگر کسانى که براى آنها مشقّت داشته باشد ماندن به هر عذرى که باشد.
دوم کسانى که ترس آن دارند که اگر شب را بمانند مال آنها در مکّه از بین مىرود به شرطى که مال مُعتَدٌّ به باشد.
سوم چوپانهایى که احتیاج دارند حیوانات آنها به چرانیدن در شب.
چهارم کسانى که متکفّل آب دادن به حجّاج هستند در مکّه.
پنجم
کسانى که شب را در مکّه بیدار باشند و به عبادت مشغول باشند تا صبح و کار
دیگر جز آن نکنند مگر کارهاى ضرورى از قبیل خوردن و آشامیدن به قدر احتیاج و
تجدید وضو.
البته چهار طایفه اول فقط در صورت اضطرار مىتوانند بیتوته به منى را ترک کنند.
م ]1198[ - کسى که در احرام عمره تمتّع از صید و زن اجتناب نکرده بنابر احتیاط باید شب سیزدهم را بماند، و این حکم اختصاص به احرام حج ندارد.
م ]1199[
- مقدار شب که واجب است در این سه شب بیتوته کرد از اوّل شب است تا نصف
آن، پس کسى که از غروب بیتوته کرد در منى تا نیمه شب مانع ندارد بعد از آن
بیرون برود، و احتیاط مستحب آن است که پیش از طلوع صبح وارد مکّه نشود.
م ]1200[ - کسى که در اوّل شب بى عذر در منى نبود واجب است که قبل از نیمه شب برگردد و تا صبح بماند، و فرقى بین نیمه اول شب و نیمه دوم نیست.
م ]1201[ - نیمه شب را باید از اوّل غروب تا طلوع فجر حساب کنند.
م ]1202[ - بیتوته در منى از عبادات است و باید با نیّت خالص براىاطاعت خداوند بجا آورد.
م ]1203[
- جایز نیست در غیر مکّه مشغول عبادت شود و به منى نرود، ولى کسانى که
طواف خانه خدا را انجام دادهاند و در حال عبادت بودهاند و بعد از آن از
مکه خارج شدهاند مىتوانند در بین راه بیتوته کنند و لازم نیست خود را به
منى برسانند.
م ]1204[ - کسى که بیتوته در منى را در شبهایى که واجب است بماند ترک کند براى هر شب یک گوسفند باید قربانى کند.
م ]1205[ - کفّاره یک گوسفند براى ترک بیتوته در منى در صورتى واجب مىشود که بیتوته از روى علم و عمد ترک شود.
م ]1206[
- تمام کسانى که قبلاً گفته شد واجب نیست در منى بمانند، در صورتى که در
منى نمانند کفّاره بر آنها واجب نیست، لکن مخفى نماند که غیر از کسانى که
در مکه مشغول به عبادت هستند سائرین فقط در صورت اضطرار مىتوانند بیتوته
به منى را ترک کنند، پس اگر در غیر صورت اضطرار بیتوته را ترک کردند علاوه
بر گناه باید کفّاره بدهند.
م ]1207[ - گوسفندى که باید قربانى شود هیچ یک از شرایط هدى را که در منى براى حج باید ذبح کند لازم نیست داشته باشد.
م ]1208[
- گوسفندى را که باید قربانى کند محلّ معیّنى ندارد حتّى مىتواند پس از
مراجعت به محلّ خود قربانى بکند اگرچه احتیاط آن است که در منى قربانى کند.
م ]1209[
- اگر قسمتى از اوّل شب که باید در منى بیتوته کرد، درک نشود یا زودتر از
نصف شب از منى خارج شوند، احتیاط واجب آن است که در صورتى که بدون عذر بوده
یک گوسفند قربانى کنند مگر اینکه نیمه دوم شب را کاملاً در منى باشد که در
اینصورت کفّاره واجب نمىشود.
م ]1210[
- کسانى که جایز است براى آنها کوچ کردن در روز دوازدهم باید بعد از ظهر
کوچ کنند و جایز نیست قبل از ظهر، و کسانى که در روز سیزدهم کوچ مىکنند
مختارند هر وقت را بخواهند کوچ کنند.
مسائل متفرّقه بیتوته به منى
م ]1211[
- اگر حاجى صبح دوازدهم به مکّه بیاید واجب نیست براى کوچ کردن، بعد از
ظهر به منى برگردد، گرچه رفتن او به مکّه قبل از ظهر جایز نیست.
م ]1212[
- در کوچ کردن بعد از ظهر روز دوازدهم زنها هم حکم مردان را دارند،
بنابراین اگر با عذر از رمى در روز، شب دوازدهم رمى کردند نمىتوانند قبل
از ظهر از منى کوچ کنند مگر از ماندن تا بعد از ظهر معذور باشند.
م ]1213[
- کسانى که در زمینهاى متّصل به منى که از منى نیست در شب یازدهم و
دوازدهم بیتوته مىکنند باید کفّاره بدهند و براى هر شب یک گوسفند قربانى
کنند هر چند اعتقاد پیدا کرده باشند که آنجا از منى است یا به گفته اشخاص
محلّى، مطمئن شده باشند.
م ]1214[
- اگر حاجى قبل از غروب آفتاب شب سیزدهم از منى خارج شده و بعد از غروب به
منى مراجعت کرده، واجب نیست شب را بماند و رمى روز سیزدهم بر او واجب
نمىشود.
استفتائات
س ]1215[ - بیتوته در منى اگر در غیر منى انجام شود چه صورت دارد، و آیا اشخاص جاهل به موضوع معذورند یا خیر؟
ج - باید قربانى کنند، و فرقى بین عالم و جاهل نیست.
س ]1216[
- کسانى که مقدارى از اوّل شب با عذر یا بدون عذر در خارج منى بودند یا
قبل از نصف شب خارج شدند، آیا کفّاره بر آنها واجب است یا خیر؟
ج - در صورتى که بدون عذر بوده و نیمه دوم را نیز کاملاً در نمانده باشند کفاره واجب است.
س ]1217[
- فرمودهاید کسى که بدون عذر نصف اوّل شب را در منى نبود واجب است نصف
دوم را در منى بماند، آیا کفّاره ترک مَبیت را نیز باید بدهد؟
ج - اگر نیمه دوم را کامل بماند کفّاره ندارد.
س ]1218[
- کسى که در شب یازدهم و دوازدهم باید در منى باشد یا در مسجد الحرام
مشغول عبادت گردد، در مسجد الحرام مشغول عبادت مىشود، ولى در بین آن از
خستگى مرتّب چرت مىزند و بیدار مىشود، وظیفه او چیست؟ و سؤال دیگر در این
رابطه که اخیراً پشت بامى وسیع براى مسجد الحرام (زاده اللَّه شرفاً) درست
کرده اند، آیا شبهایى که باید در منى بماند و یا در مسجد الحرام مشغول
عبادت باشد، ماندن در آنجا و عبادت کردن کافى است یا نه؟
ج
- اگر به قدرى خواب مىرود که صدق نمىکند که تمام شب مشغول به عبادت
بوده، کافى نیست و باید کفّاره بدهد. و عبادت در هر جاى مکّه کافى است.
س ]1219[
- اینجانب شغلم مسؤولیت کاروان است. چندین سال قبل جایى را که یقین داشتم
جزء منى است با حاجىها بیتوته نمودهام و سالهاى بعد فهمیدم و برایم یقین
حاصل شد جایى که سالهاى قبل بیتوته نمودهایم خارج از منى است. آیا کفّاره
بر اینجانب و همه حجّاج واجب است یا نه؟ و در صورتى که کفّاره واجب باشد،
آیا کفّاره حجّاج بر عهده خودشان است یا بر عهده من؟ و آیا ابلاغ به حجّاج
واجب است یا نه؟ و اگر بعضى از آنان مرده باشند یا دسترسى به آنان نباشد،
تکلیف چیست؟
ج - کفّاره واجب نیست مطلقاً.
س ]1220[
- علامت گذارى حدود منى در سالهاى قبل با علامت گذارى الآن که به وسیله
حکومت انجام گرفته فرق مىکند، و اینجانب که مسؤول کاروان هستم در سالهاى
قبل با حجّاج در قطعه زمینى بیتوته کردهایم که اگر تعیین فعلى حکومت صحیح
باشد، بیتوته ما در خارج از منى بوده، و اگر تعیین قبلى صحیح باشد که ما
یقین به آن داریم طبق علامت قبلى و نظر پیروان اهل مکّه بیتوته ما صحیح
است، حال بنا بر اینکه تعیین حکومت صحیح باشد، تکلیف ما نسبت به بیتوته
سالهاى قبل چیست؟ و در صورت وجوب کفّاره، آیا ابلاغ به همه حجّاج لازم است
یا نه؟ و آیا با توجّه به اینکه در فرض مسأله بیتوته ترک نشده بلکه اشتباه
در مصداق بوده است، نسبت به حجّاج ضامن مىباشم یا نه؟
ج - چه کشف خلاف شود و چه نشود در هر صورت قربانى لازم نیست.
س ]1221[
- آیا کسانى که عذر دارند از رَمیِ در روز، مىتوانند شب دوازدهم براى روز
دوازدهم رمى کنند و از منى به مکّه بیایند و دیگر بر نگردند به منى، یا
باید صبر کنند و بعد از ظهر با مردم کوچ کنند؟
ج - مىتوانند بعد از مبیت واجب، خارج شوند و لازم نیست صبر کنند.
س ]1222[
- قبلاً سؤال شده است که آیا کسانى که خوف مشقّت دارند مىتوانند شب
دوازدهم رمى جمره نموده به مکّه رفته و دیگر به منى بر نگردند; و حضرت عالى
جواب فرمودهاید در صورت عذر اشکال ندارد، ولى قبل از نصف شب نباید بیرون
بروند، با توجّه به مسأله فوق این سؤال مطرح مىشود که آیا خدمه کاروانها
نیز براى پذیرایى از این قبیل زائرین مىتوانند به همراه آنان در شب،
رمىنموده و به مکّه بروند و براى وقوف تا وقت شرعى روز دوازدهم، دیگر به
منى بر نگردند؟
ج
- وقوف در روز دوازدهم واجب نیست و آنچه واجب است کوچ نکردن قبل از زوال
است، و اشخاص ذکر شده مىتوانند بعد از نصف شب از منى بروند و روز دوازدهم
براى رمى به منى بر گردند ولو بعد از ظهر، و اگر قبل از ظهر آمدند بعد از
ظهر بیرون بروند. و رمى شب براى آنها کافىنیست.
س ]1223[
- حاجى شب دوازدهم بعد از نصف شب از منى خارج و به مکّه مىرود، روز بعد
براى رمى به منى مىآید، آیا لازم است که قبل از ظهر به منى بیاید یا چون
وظیفهاى غیر از رمى ندارد بعد از ظهر هم مىتواند بیاید؟
ج - لازم نیست قبل از ظهر به منى بیاید، هر چند اگر قبل از ظهر بیاید نمىتواند قبل از ظهر کوچ کند.
س ]1224[
- مدیر کاروانى، زنها را قبل از ظهر دوازدهم، از منى خارج نمود، وظیفه
آنان که از مسأله اطّلاع نداشتند و یا اگر متوجّه مسأله بودند نمىتوانستند
بدون مدیر کاروان و همراهان در منى بمانند چیست؟
ج - با فرض این که عذر داشتهاند مانع ندارد.
س ]1225[
- مقدار شب براى کسى که در مکّه به جاى بیتوته در منى به عبادت مشغول
مىشود، چه قدر است؟ از مغرب تا طلوع فجر است یا تا طلوع آفتاب؟
ج - تا طلوع فجر حساب مىشود.
س ]1226[
- بعد از اعمال ثلاثه روز عید مىخواهد براى طوافها به مکّه برود، ولى
مىداند که اگر به مکّه برود سه ساعت از مَبیت اوّل شب را درک نمىکند، آیا
برود یا نه؟ و اگر رفت کفّاره دارد یا خیر؟
ج - رفتن از منى به مکّه در فرض مرقوم مانع ندارد، و در صورتى که نیمه دوم شب را در منى کاملاً بیتوته کند کفّاره لازم نیست.